ความเป็นมาของน้ำบูดูสายบุรี
คุณจรินทร์ ปราดเปรื่อง ประธานกลุ่มอาชีพทำน้ำบูดูปะเสยะวอ ได้เล่าถึงที่มาของ
“น้ำบูดู” ที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของคนไทยในพื้นที่ภาคใต้ที่อยู่ใกล้ที่ริมฝั่งทะเล
และพื้นที่ใกล้เคียงว่า นอกจากจะมีอาชีพทำการประมงแล้ว ยังมีความสามารถในการถนอมอาหาร โดยนำปลาที่เหลือจากการจำหน่ายและการบริโภคในครัวเรือนไปทำเป็นผลิตภัณฑ์อาหารต่าง
ๆ เช่น ปลาแห้ง น้ำบูดูได้ เพื่อการเก็บรักษาและถนอมอาหาร รวมถึงเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับวัตถุดิบเหลือใช้
อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี
ก็เป็นอีกหนึ่งแหล่งทรัพยากรทางทะเลที่สำคัญแห่งหนึ่งของชายแดนภาคใต้
และด้วยความเป็นแหล่งอาหารวัตถุดิบอาหารทะเลที่มีต้นทุนทรัพยากรสูง
เช่น แหล่งปลาทะเลต่างๆ เช่น ปลากะตัก ปลาทู ปลาหมึก กุ้ง หอย นานาชนิด ทรัพยากรและผลผลิตที่ได้จากการประมงทะเลในแต่ละปี
ทำรายได้อย่างมหาศาลกลับมาสู่ชุมชน
นอกจากนั้น ยังทำให้ชาวบ้านและชุมชนของสายบุรีมีการแปรรูปอาหารต่างๆ
เช่น อาหารตากแห้ง ปลาแห้ง ข้าวเกรียบปลา ลูกชิ้นปลา อื่นๆ อาหารแปรรูป ที่ขึ้นชื่อมีชื่อเสียงโด่งดังและที่นิยมกันมากมีจำหน่ายกันทั่วไป
เรียกได้ว่าต้องมีกันทุกครัวเรือน นั่นคือ ผลิตภัณฑ์ “น้ำบูดู”
“น้ำบูดู” เป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปจากปลาทะเล นับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่คิดค้นขึ้นมาเพื่อใช้เป็นวิธีการเก็บรักษาทรัพยากรซึ่งเป็นวัตถุดิบในท้องถิ่นให้สามารถเก็บไว้บริโภคได้ยาวนาน
ชาวบ้านจึงนำปลามาคลุกเกลือหมักไว้รับประทานเป็นเครื่องปรุงรส ใช้เป็นเครื่องจิ้ม นับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่ก่อให้เกิดการสร้างงาน/รายได้ให้กับประชาชนในท้องถิ่น
“น้ำบูดู ” เป็นอาหารพื้นเมืองของชาวทะเลปักษ์ใต้และเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมาแต่ดั้งเดิมและใช้เป็นวิธีการแปรรูปอาหาร
คือ ปลาทะเลที่เหลือจากการจำหน่ายหรือการบริโภคให้สามารถเก็บไว้บริโภคได้เป็นเวลานาน น้ำบูดูมีลักษณะคล้ายน้ำปลา แต่น้ำข้นกว่าน้ำปลา
สมบัติที่แตกต่างจากน้ำปลา คือ น้ำบูดูบางชนิดจะมีเนื้อของปลาที่ยังย่อยสลายไม่หมดผสมอยู่ด้วยแต่น้ำบูดูบางชนิดก็จะนำไปผ่านความร้อนและกรองส่วนที่เป็นเนื้อปลาออก ทำให้ผลิตภัณฑ์มีลักษณะเป็นน้ำสีน้ำตาลเข้มและข้นเล็กน้อย นอกจากนี้ยังมีการปรุงรสโดยการเติมส่วนผสมอื่น เช่น
น้ำตาลทำให้น้ำบูดูมีรสหวาน กรรมวิธีการผลิตน้ำบูดูจะใช้ปลาทะเลขนาดเล็ก
เช่น ปลาไส้ตัน ปลากะตัก นำมาหมักกับเกลือ ต่อมามีการค้นพบว่าการใช้ปลากะตักทำน้ำบูดูนั้นจะทำให้ได้น้ำบูดูที่มีรสชาติดีกว่าปลาชนิด อื่น ๆ
“น้ำบูดู” มีคุณค่าทางอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย
ได้แก่ โปรตีน ไขมัน คาร์โบโฮเดรต
และวิตามิน รวมทั่งแร่ธาตุอื่น ๆ เช่น
แคลเซียม ฟอสฟอรัส และเหล็ก น้ำบูดู เป็นผลิตภัณฑ์ปลาหมักของคนใต้คล้ายกับ
“ปลาร้า” ของคนอีสานซึ่งต่างกันตรงวัตถุดิบที่ใช้ แต่เหมือนกันที่คุณค่าของภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นจากอดีตถึงปัจจุบัน
ขั้นตอนวิธีการผลิตน้ำบูดู คือ การนำปลามาคลุกกับเกลือให้ได้ที่แล้วนำมาใส่บ่อหรือไหแล้วปิดให้สนิทหมักไว้ประมาณ
1 ปีขึ้นไป แยกเป็นขั้นตอนต่างๆ ดังนี้
- จัดเตรียมวัตถุดิบหลักได้แก่ ปลาไส้ตันและเกลือสมุทร กระบวนการผลิตบูดูนั้นเริ่มด้วยการนำปลาทะเลสด
ซึ่งอาจจะใช้ปลาชนิดใดก็ได้ แต่สำหรับในอำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี จะนิยมใช้ปลากะตัก
เพราะจะได้บูดูที่มีกลิ่นเฉพาะตัว และรสชาติดี ผู้ผลิตจะซื้อปลากะตักจากชาวประมงที่สด
ใหม่
- จากนั้นนำปลากะตักมาล้างทำความสะอาด
- คลุกเคล้าปลากะตักกับเกลือในอัตราส่วนเนื้อปลา 2 ส่วนต่อน้ำเกลือ
1 ส่วน (ใน บ่อหมัก 1 บ่อมีปริมาณเนื้อปลา
450 กก.)
- นำมาใส่ในบ่อหมักแล้ววางทับด้วยพลาสติกและใช้ไม้ไผ่ขัดปากบ่อ
- ปิดฝาบ่ออีกครั้งด้วยกระเบื้องป้องกันน้ำฝนและฝุ่นละอองเข้า
- ระยะเวลาในการหมักปลา 8- 12 เดือนขึ้นไป
จุดเด่นของผลิตภัณฑ์
น้ำบูดูสายบุรี รหัสผลิตภัณฑ์ 940700394701 เป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง เช่น มีแคลเซี่ยม
และไอโอดีนสูง ปริมาณการผลิต1,500 ขวด/วัน ราคาขวด 300 CC ขวดละ
20 บาท ขวด 750 CC ขวดละ
40 บาท
ทุกวันนี้ “บูดูสายบุรี”
มีให้เลือกทั้ง บูดูน้ำข้นผสมเนื้อปลา บูดูน้ำใสเนื้อปลาน้อย บูดูข้าวยำ
น้ำพริกบูดู ไปจนถึง บูดูแห้ง และชุดข้าวยำ ส่วนสูตรเด็ดเคล็ดลับของที่นี่นั่นก็คือ
วัตถุดิบที่คัดสรรหลักๆ 2 อย่าง คือปลากะตักหรือปลาไส้ตันจากทะเลอ่าวไทย
และเกลือหวานเอกลักษณ์ของปัตตานี การกินน้ำบูดูให้อร่อยก็แค่คลุกข้าวสวยร้อนๆ กินกับผักสด
เท่านั้นเอง แค่นี้ก็ชวนน้ำลายสอกันแล้วใช่ไหม
ยังมีเรื่องเล่าน่ารักๆ เกี่ยวกับที่มาของชื่อเรียก
“บูดู” ว่า ชาวไทยพุทธและไทยมุสลิมในภาคใต้อาศัยอยู่ร่วมกัน
เมื่อชาวไทยพุทธก็ถามชาวไทยมุสลิมว่าหมักปลาไว้ทำอะไร ชาวไทยมุสลิมก็ตอบว่า “หมักไว้ดู” จึงเป็นที่มาของชื่อ “บูดู” ที่เรียกขานกันต่อมา
สนใจสั่งซื้อ หรือขอข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
กลุ่มอาชีพทำน้ำบูดูปะเสยะวอ
นายจรินทร์ ปราดเปรื่อง ประธาน/หัวหน้ากลุ่ม
โทรศัพท์ 01-5991007 , 073-354508โทรสาร 073-412059
- 270/2 หมู่ที่ 2 ต.ปะเสยะวอ อ.สายบุรี
จ.ปัตตานี
สถานที่จำหน่าย
- 270/2 หมู่ที่ 2 ต.ปะเสยะวอ อ.สายบุรี
จ.ปัตตานี
- ห้าง BIG C, ศูนย์สาธิตปัตตานี
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น